Moc osteopatii w walce z chronicznym zmęczeniem i fibromialgią
Budzimy się rano i zamiast cieszyć się na kolejny dzień jesteśmy nieprzytomni. Każdy ruch sprawia trudność, mięśnie bolą, a najprostsze czynności wydają się niewyobrażalnym wysiłkiem. Głowa jest ciężka, myśli się plączą, a koncentracja na czymkolwiek to prawdziwe wyzwanie. Co innego, jeżeli zdarza się to sporadycznie, a co innego, gdy jest to nasza norma od pewnego czasu, gdyż wtedy może to być zespół chronicznego zmęczenia lub fibromialgia – dwa nie do końca wyjaśnione schorzenia, które potrafią odebrać radość z życia.
Zespół Chronicznego Zmęczenia to stan, w którym organizm odczuwa skrajne wyczerpanie, niezależnie od tego, ile odpoczynku otrzyma1. Nie można go wyjaśnić innymi chorobami. U takich pacjentów niewielki wysiłek, taki jak spacer czy rozmowa, może powodować jeszcze większe zmęczenie, które utrzymuje się przez wiele godzin lub dni. Do tego często dochodzą problemy z koncentracją i pamięcią, określane jako „mgła mózgowa”, bóle mięśni i stawów, bóle czy zawroty głowy, a nawet objawy przypominające przewlekłą grypę – takie jak ból gardła czy powiększone węzły chłonne. Przyczyny chronicznego zmęczenia nie są do końca poznane, ale badania wskazują na kilka możliwych czynników wyzwalających. Uważa się, że choroba może być wynikiem kombinacji infekcji wirusowych, zaburzeń układu odpornościowego, problemów z gospodarką hormonalną oraz występowania przewlekłego stresu. U niektórych pacjentów objawy pojawiają się po przebytej infekcji, takiej jak grypa, COVID-192 czy mononukleoza, co potwierdza udział czynników wirusowych. Istnieją również teorie wskazujące na zaburzenia pracy mitochondriów, które odpowiadają za produkcję energii w organizmie. Czynnikiem ryzyka może być także rozregulowanie układu nerwowego jako wynik niezdrowego trybu życia i przeciążenia organizmu.
Fibromialgia to natomiast choroba, której głównym objawem jest przewlekły, rozlany ból mięśni i tkanek miękkich. Pacjenci z fibromialgią często mówią, że boli ich dosłownie całe ciało i są nadwrażliwi na dotyk, co oznacza, że nawet delikatny nacisk na skórę może powodować ból. Jest to bardzo charakterystyczny objaw tego schorzenia. Do tego dochodzą sztywność mięśni, problemy ze snem, ciągłe zmęczenie oraz trudności z koncentracją. U niektórych osób pojawiają się również dolegliwości ze strony układu trawiennego. Przyczyny fibromialgii nie są do końca poznane, jednak badania sugerują, że choroba może wynikać z zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego, który nieprawidłowo przetwarza sygnały bólowe. Wskazuje się również na możliwe podłoże genetyczne, ponieważ fibromialgia częściej występuje w rodzinach. U wielu pacjentów objawy pojawiają się po silnym stresie, infekcji, urazie fizycznym lub emocjonalnym, co sugeruje, że czynniki środowiskowe mogą wywołać lub nasilić chorobę3. Często fibromialgia współwystępuje z innymi schorzeniami, takimi jak zespół chronicznego zmęczenia, depresja czy choroby autoimmunologiczne. Nie istnieje jedno skuteczne lekarstwo na fibromialgię, dlatego leczenie skupia się na łagodzeniu objawów i poprawie jakości życia pacjenta.
To co łączy Fibromialgię z Zespołem Chronicznego Zmęczenia to oznaki zaburzonej interakcji nerwowo-mięśniowej4. Metaanaliza 99 badań, w których uczestniczyły 9853 osoby, wykazała zmniejszoną zdolność do aktywacji dostępnej masy mięśniowej u takich pacjentów podczas ćwiczeń, niższą wydolność krążeniowo-oddechową oraz obniżoną tolerancję wysiłku.
Osteopatia może być jedną z metod wsparcia dla cierpiących na wyżej opisane schorzenia pacjentów, ponieważ działa na ciało w sposób holistyczny. W przeciwieństwie do klasycznej medycyny (od której absolutnie nie odżegnujemy, a wręcz zachęcamy do kontaktu z lekarzem), która często skupia się na farmakologicznym łagodzeniu objawów, osteopatia stara się znaleźć pierwotne przyczyny dolegliwości i wspomóc organizm w samoregulacji. Podejście to nie tylko pomaga łagodzić objawy, ale także wspiera organizm w procesie regeneracji. Podczas pierwszej wizyty osteopata przeprowadza szczegółowy wywiad, aby lepiej zrozumieć objawy pacjenta, ich historię oraz czynniki, które mogą je nasilać. Oferowane delikatne techniki manualne są w stanie znacząco poprawić krążenie krwi i limfy, co pomaga w eliminacji toksyn i dostarczaniu składników odżywczych do tkanek, a także może zmniejszyć uczucie ciężkości w ciele i wyregulować poziom energii. Terapia manualna może także zmniejszyć ból i sztywność mięśni, pomagając pacjentowi odzyskać większą swobodę ruchu. Oddziałując również na układ nerwowy wpłynie na redukcję stresu i poprawę snu. Osteopatia może też wspomóc funkcjonowanie układu pokarmowego. Manipulacje czaszkowo-krzyżowe są często stosowane, aby złagodzić stres i poprawić przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego, co może mieć pozytywny wpływ na zmęczenie i koncentrację. Praca z przeponą i klatką piersiową pomaga w regulacji oddechu, co jest szczególnie ważne u pacjentów z chronicznym zmęczeniem, którzy często oddychają płytko. Ważnym aspektem osteopatii jest także edukacja pacjenta. Osteopata nie tylko wykonuje terapię manualną, ale także doradza, jak poprawić postawę, jakie ćwiczenia wykonywać, jak oddychać, aby zmniejszyć napięcie oraz jak unikać czynników nasilających objawy. Dzięki temu pacjent może samodzielnie dbać o swoje zdrowie pomiędzy wizytami, co jest kluczowe w przypadku chorób przewlekłych.
Chociaż opisane schorzenia mają charakter przewlekły, dzięki odpowiedniej terapii można poprawić jakość życia. Oprócz osteopatii ważna jest także zdrowa dieta, umiarkowana aktywność fizyczna dostosowana do możliwości organizmu, redukcja stresu i dbanie o higienę snu. Nie ma jednego uniwersalnego sposobu leczenia, ale odpowiednie podejście może pomóc złagodzić objawy i odzyskać część energii do codziennego funkcjonowania. Jeżeli identyfikujecie się z wypisanymi powyżej objawami i chcecie zasięgnąć rady u ekspertów, czekamy na Was w naszej Przychodni – możecie liczyć na fachowe wsparcie i zrozumienie. Każdy przypadek rozpatrujemy indywidualnie, a proponowane techniki dostosowujemy do indywidualnych potrzeb pacjentów. Zapraszamy!
1. Arron HE, Marsh BD, Kell DB, Khan MA, Jaeger BR, Pretorius E. Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome: the biology of a neglected disease. Front Immunol. 2024;15. doi:10.3389/fimmu.2024.1386607
2. Lopez-Leon S, Wegman-Ostrosky T, Perelman C, et al. More than 50 long-term effects of COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Sci Rep. 2021;11(1):16144. doi:10.1038/s41598-021-95565-8
3. Karshikoff B, Sundelin T, Lasselin J. Role of Inflammation in Human Fatigue: Relevance of Multidimensional Assessments and Potential Neuronal Mechanisms. Front Immunol. 2017;8. doi:10.3389/fimmu.2017.00021
4. Zambolin F, Duro-Ocana P, Faisal A, et al. Fibromyalgia and Chronic Fatigue Syndromes: A systematic review and meta-analysis of cardiorespiratory fitness and neuromuscular function compared with healthy individuals. PLOS ONE. 2022;17(10):e0276009. doi:10.1371/journal.pone.0276009
