CO WSPÓLNEGO MA BRZUCH Z BÓLEM PLECÓW?
– nieoczywistych połączeń ciąg dalszy
Dzisiaj chcemy Wam opowiedzieć o terapii wisceralnej (od łacińskiego słowa „viscera”, które oznacza narządy znajdujące się w jamie brzusznej), czyli technice manualnej, która skupia się na stymulowaniu organów wewnętrznych i tym samym poprawianiu ich funkcji, wspieraniu procesu detoksykacji organizmu oraz łagodzeniu napięć. Jest ona niezwykle pomocna przy problemach trawiennych, ale również w sprawach mniej oczywistych, jak zaburzenia postawy czy problemy z krążeniem. Zanim jednak do tego przejdziemy przypomnijmy sobie czym jest powięź.
Powięź to złożona, wielowarstwowa tkanka, która przenika całe ciało, łącząc i otaczając każdy organ naszego ciała, mięśnie, a także kości i stawy, pełniąc rolę podtrzymującej „sieci” nadającej nam kształt i elastyczność. Dzięki tej cienkiej tkance łącznej pozornie niezależne części ciała mogą wzajemnie na siebie oddziaływać na poziomie spięcia. Uraz, stres, stan zapalny czy blizny powodują, że powięź traci sprawność. Skutkiem tego jest ograniczenie jej ruchomości i tworzenie się zrostów, co w konsekwencji może zaburzać funkcjonowanie narządów i powodować ich dysfunkcje, a także wpływać na układ mięśniowo-szkieletowy. Powiązania między narządami wewnętrznymi a mięśniami pleców są zatem zaskakująco silne i np. powięź otaczająca jelita jest ściśle związana z mięśniami lędźwiowymi, a także dolną częścią kręgosłupa. Kiedy powięź wewnątrz jamy brzusznej ulega napięciu lub przykurczowi, może powodować ograniczenie ruchomości mięśni pleców, co prowadzi do bólu lub dyskomfortu w tym rejonie. Niestety taki ból u pacjenta może być trudny do zdiagnozowania. Sam chory może zapomnieć powiedzieć o równoległym występowaniu zaburzeń trawiennych i promieniującym bólu, który jest odczuwalny właśnie jako np. dyskomfort w rejonie pleców.
W 2020 opublikowano przegląd systematyczny badań będący oceną wpływu mobilizacji i manipulacji wisceralnej na ból dolnego odcinka kręgosłupa, opierając się na wynikach randomizowanych badań kontrolowanych z lat 2011-2019. Wyniki tej analizy wskazują na to, że techniki te są skuteczne w zmniejszaniu bólu, co potwierdzają dane z istotnymi statystycznie wynikami1. Z kolei w 2013 przeprowadzono badanie skuteczności manualnej terapii wisceralnej w leczeniu przewlekłych zaparć i bólu brzucha. Wzięło w nim udział 20 osób, głównie kobiety, które miały problemy z zaparciami i dodatkowo właśnie ograniczoną ruchomość dolnej części kręgosłupa. Po zastosowaniu terapii zauważono wyraźną poprawę – zmniejszyły się ich problemy z jelitami, poprawiła się ruchomość w obrębie dolnych pleców, a także ogólna jakość życia uczestników, w tym ich witalność, poziom bólu i zdolność do codziennych aktywności2.
Na czym w praktyce polega taka praca? Fizjoterapeuta wykonując terapie wisceralną przywraca ruchomość i elastyczność powięzi narządów wewnętrznych. Główna część sesji terapeutycznych polega na delikatnych manipulacjach w obrębie jamy brzusznej i jej okolic. Celem takiego zabiegu jest stymulacja narządów wewnętrznych, poprawa krążenia oraz właśnie rozluźnienie powięzi. Poprzez delikatne, manualne manipulacje terapeuta pracuje nad uwolnieniem napięć i poprawą przepływu krwi oraz limfy w okolicach narządów, co nie tylko usprawnia ich funkcjonowanie, ale także odciąża struktury mięśniowe i stawowe. Taka terapia może prowadzić do złagodzenia bólu pleców, ponieważ uwalnia napięcia powięziowe, które przenoszą się na mięśnie i kręgosłup. W ten sposób masaż wisceralny działa na ciało w sposób holistyczny, eliminując źródło problemu, a nie tylko objawy. Po masażu terapeuta może zaproponować ćwiczenia, techniki oddechowe lub zmiany w stylu życia pacjenta (np. zasugerować więcej ruchu), które wspomogą proces zdrowienia. Terapia wisceralna skupia się nie tylko na trzewiach, ale uwzględnia również analizę postury pacjenta, ponieważ poprawna postawa i odpowiednio rozłożony ciężar ciała mają również ogromny wpływ na narządy wewnętrzne, dlatego własna praca z ciałem jest tutaj kluczowa, żeby uzyskać odpowiednie rezultaty. Jako pacjenci możecie też poprosić o instrukcje, jak wykonać podobny masaż samodzielnie pomiędzy sesjami wykonywanymi w gabinecie fizjoterapeutycznym, żeby terapia była jeszcze bardziej skuteczna. Warto dodać, że terapia wisceralna niestety nie jest odpowiednia dla pacjentów ze zdiagnozowanymi ostrymi stanami zapalnymi, chorobami nowotworowymi, w ciąży (zwłaszcza w pierwszym trymestrze), cierpiących na poważne schorzenia sercowe, zaburzenia krzepnięcia oraz świeżo po poważnych urazach bądź przebytej infekcji.
Na co jeszcze może pomóc terapia wisceralna? Na bolesne miesiączki, zespół jelita drażliwego, wysiłkowe nietrzymanie moczu, a nawet bóle głowy czy bezsenność. Terapia trzewna jest proponowana jako nieinwazyjna metoda wspomagająca leczenie dysfunkcji ginekologicznych, przywracająca mobilność narządów wewnętrznych i regulująca ciśnienie w obrębie jamy brzusznej. Niedawno pisaliśmy o bolesnym współżyciu. Oprócz standardowego leczenia, istotną rolę odgrywa fizjoterapia, w tym terapia wisceralna, która pomaga przywrócić ruch narządów, zmniejszyć napięcie i poprawić funkcjonowanie układu naczyniowego, co redukuje ból i poprawia funkcje macicy i jajników3.
Organizm ludzki i poziom jego skomplikowania nie przestaje zaskakiwać, ale nasza kadra jest przygotowana i gotowa pomóc w najbardziej zagadkowych przypadkach. Dbajcie o siebie i nieustająco słuchajcie swojego ciała!
1. Saeed MMZ, Baig N, Hashmi MA. VISCERAL MOBILIZATION AS MANAGEMENT OPTION FOR LOW BACK PAIN – A SYSTEMATIC REVIEW. Pakistan Journal of Rehabilitation. 2020;9(2):4-10.
2. Ferraz BB, Martins MRI, Foss MHD. Impact of manual visceral therapy to improve the quality of life of chronic abdominal pain patients. Rev dor. 2013;14:124-128. doi:10.1590/S1806-00132013000200010
3. Wojcik M, Plagens-Rotman K, Merks P, Mizgier M, Kedzia W, Jarzabek-Bielecka G. Visceral therapy in disorders of the female reproductive organs. Ginekologia Polska. 2022;93(6):511-518. doi:10.5603/GP.a2022.0021
.