Bezsenność na celowniku
Ostatnio podzieliliśmy się z Wami poradami na temat snu. Dzisiaj chcemy rozwinąć ten temat skupiając się na jego ewentualnych zaburzeniach. Niestety, coraz więcej osób zmaga się z problemami ze snem, a te z kolei mogą znacząco wpływać na jakość ich codziennego funkcjonowania. Zgodnie ze STADA Health Report 2022 ponad 1 na 3 Europejczyków ma trudności z przesypianiem całej nocy, a w Polsce problem ten dotyka aż 47% populacji1. Kobiety (38%) częściej niż mężczyźni (29%) leżą bezsennie, rozmyślając o problemach. Ponadto badania przeprowadzone w Hiszpanii wykazały, że nie dość, że mają gorszą jakość snu, to problem ten nasila się wraz z wiekiem2. Lęk jest drugą najczęstszą przyczyną bezsenności (26%), zwłaszcza we Włoszech (42%)1. Co piąty Europejczyk nie śpi z powodu problemów finansowych, 16% przeszkadza hałas, a 13% – chrapanie partnera. Jak widzicie zaburzenia snu są coraz powszechniejsze, a ich przyczyny mogą być bardzo różne – od stresu i napięcia, po schorzenia o charakterze medycznym. Jedno jest pewnie – warto o sen dbać, a jeżeli występują jakieś zaburzenia szukać ich źródła.
Jednym z najczęściej występujących problemów jest bezsenność3. Objawia się ona trudnościami w zasypianiu, częstym budzeniem się w nocy, a także uczuciem niewyspania pomimo teoretycznie przespanych godzin. Bezsenność może mieć wiele przyczyn – stres, problemy emocjonalne, zmiany w stylu życia, a także różnego rodzaju choroby.
Obturacyjny bezdech senny to kolejne warte omówienia zaburzenie3. Polega ono na krótkotrwałym zatrzymaniu oddechu podczas snu. Często objawia się głośnym chrapaniem, a także uczuciem zmęczenia i braku energii mimo przespanej nocy. Bezdech senny może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, w tym nadciśnienia czy chorób serca, dlatego jego leczenie jest kluczowe.
Parasomnie to zaburzenia, które objawiają się niepokojącymi zachowaniami w czasie snu, takimi jak lunatykowanie, mówienie przez sen czy koszmary senne3. Mogą one występować zarówno u dzieci, jak i dorosłych, choć u najmłodszych często ustępują samoistnie wraz z wiekiem. Wiele przypadków parasomnii ma łagodny przebieg i nie wymaga specjalistycznego leczenia. W bardziej zaawansowanych lub uciążliwych formach mogą prowadzić do przewlekłego zmęczenia, a nawet urazów (np. w wyniku lunatykowania).
Hipersomnia, czyli nadmierna senność w ciągu dnia, to stan, w którym osoba odczuwa silne zmęczenie, mimo że przespała odpowiednią ilość godzin w nocy3. Może to prowadzić do drzemek w ciągu dnia, utraty koncentracji oraz trudności w codziennym funkcjonowaniu. Hipersomnia może być wynikiem m.im. depresji, schorzeń neurologicznych, a także problemów z równowagą hormonalną. Leczenie zależy od przyczyny senności i może obejmować zarówno terapię, jak i leczenie farmakologiczne.
Narkolepsja to przewlekłe zaburzenie, które objawia się nagłymi atakami senności, które mogą występować w najbardziej nieoczekiwanych momentach3. Oprócz tego, osoby z narkolepsją mogą doświadczać paraliżu sennego (stanu chwilowej niemożności ruchu i mówienia, który występuje podczas zasypiania lub wybudzania i często towarzyszy mu uczucie silnego lęku) oraz halucynacji w czasie zasypiania lub budzenia się.
Istnieją również zaburzenia rytmu okołodobowego i są one często bagatelizowane3. Nie chodzi tu o jednorazowe zarwanie nocy, ale o chroniczny problem, który może prowadzić do bezsenności, nadmiernej senności w ciągu dnia, a nawet problemów psychicznych i metabolicznych. Do najczęstszych form należą zespół opóźnionej fazy snu (typowe dla „nocnych marków”), zespół przyspieszonej fazy snu (częstszy u osób starszych), a także jet lag i zaburzenia wynikające z pracy zmianowej. Mogą one prowadzić do depresji, otyłości, cukrzycy typu 2, a nawet zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Ostatnią grupą zaburzeń, o których chcieliśmy napisać, są zaburzenia ruchowe związane ze snem gdzie występują mimowolne ruchy ciała podczas snu lub w jego okolicach, co może negatywnie wpływać na jakość odpoczynku4. Najczęstszym z nich jest zespół niespokojnych nóg, charakteryzujący się nieprzyjemnym uczuciem mrowienia i przymusem poruszania nogami przed zaśnięciem. Innym powszechnym zaburzeniem są okresowe ruchy kończyn, które objawiają się mimowolnymi skurczami nóg podczas snu, często nieświadomie wybudzając osobę dotkniętą tym problemem. Bruksizm nocny, czyli zgrzytanie zębami w czasie snu, również należy do tej kategorii i może prowadzić do bólu szczęki, ścierania zębów oraz bólu głowy po przebudzeniu5. Większość ludzi w pewnym momencie swojego życia doświadcza tego zjawiska, chociaż powszechność występowania bruksizmu sennego jest trudna do oszacowania, ponieważ często nie jesteśmy świadomi występowania tego zaburzenia.
W przypadku zaburzeń snu warto niezwłocznie skonsultować się ze specjalistą, który pomoże postawić właściwą diagnozę i zaplanować odpowiednie leczenie.
Słuchając ciała…
Aby ocenić, czy problemy ze snem wymagają interwencji specjalisty, warto zadać sobie kilka kluczowych pytań. Czy mam trudności z zasypianiem, mimo zmęczenia, i często leżę w łóżku dłużej niż 30 minut, zanim zasnę? Czy budzę się w nocy kilkukrotnie i mam problem z ponownym zaśnięciem? Czy zdarza mi się budzić zbyt wcześnie i nie móc już zasnąć, mimo niewystarczającej ilości snu? Czy w ciągu dnia odczuwam przewlekłe zmęczenie, senność, trudności z koncentracją i spadki energii, które utrudniają mi normalne funkcjonowanie? Czy zasypiam w nieodpowiednich momentach, np. podczas rozmowy, pracy lub prowadzenia pojazdu? Czy inni zwracają mi uwagę na głośne chrapanie lub czy budzę się z uczuciem duszności, co może sugerować bezdech senny? Czy często miewam koszmary, paraliż senny, lunatykuję lub mówię przez sen? Czy odczuwam nieprzyjemne napięcie w nogach, które zmusza mnie do ich poruszania przed snem? Jeśli którykolwiek z tych problemów utrzymuje się przez kilka tygodni, znacząco wpływa na nasze codzienne życie lub pojawił się nagle i obserwujemy jego nasilanie, to warto skonsultować się ze specjalistą, aby znaleźć przyczynę i wdrożyć odpowiednią terapię.
Jeśli masz problemy ze snem i szukasz skutecznych rozwiązań, nasza przychodnia oferuje kompleksową pomoc w odzyskaniu zdrowego snu i pełnej regeneracji. Oferujemy możliwość skorzystania z psychoterapii, osteopatii i fizjoterapii, które w zależności od problemu pomogą zidentyfikować źródła zaburzeń snu. Psychoterapia pomoże Ci radzić sobie z emocjami, stresem i lękiem, które mogą przeszkadzać w zasypianiu, ucząc Cię skutecznych sposobów na pokonanie trudnych myśli. Osteopatia, poprzez łagodzenie napięć mięśniowych i poprawę krążenia, wpływa na układ nerwowy, pomagając w regulacji stresu i napięcia, co może znacząco poprawić jakość snu. Z kolei fizjoterapia oferuje fizyczną ulgę, redukując ból, który może blokować spokojny sen, a także wspierając poprawę postawy ciała, co w efekcie przekłada się na głębszy odpoczynek. Może również pomóc w leczeniu bruksizmu poprzez terapię manualną, która rozluźnia napięte mięśnie żwaczy i twarzy.
Dodatkowo w naszej przychodni znajdziesz szeroki wachlarz usług, które wspierają zdrowy sen. Masaże relaksacyjne, terapia Kobido oraz warsztaty oddechowe pomagają w redukcji napięcia i stresu, przygotowując Cię do głębokiego i regenerującego snu. Dzięki metodzie Feldenkraisa® (o której niedawno pisaliśmy na naszym blogu) oraz pracy z ciałem, nauczysz się lepszej świadomości fizycznej, co pomoże Ci pozbyć się dolegliwości utrudniających odpoczynek. W przychodni oferujemy także terapię TRE® (Tension & Trauma Releasing Exercises), która jest skuteczną metodą uwalniania napięć i stresu z ciała, co może znacząco wpłynąć na jakość snu. TRE® polega na wykonywaniu specjalnych ćwiczeń, które indukują naturalny proces drżenia ciała (o tym też już pisaliśmy na naszym blogu), pozwalając w ten sposób uwolnić nagromadzone napięcia i traumy. Tego rodzaju uwolnienie stresu pomaga zrelaksować ciało i umysł, co sprzyja lepszemu zasypianiu oraz regeneracji.
Dodatkowo praca osteopatyczna normalizująca napięcie mięśniowe w połączeniu z terapią czaszkowo-krzyżową daje świetne efekty w postaci łatwiejszego zasypiania i przesypiania całych nocy. Sen to nasza największa regeneracja, jego brak to wielki stresor dla ciała i umysłu.
Jeśli pragniesz odzyskać spokój i pełną regenerację, zapraszamy do nas – z troską i uwagą pomożemy Ci znaleźć rozwiązanie, które będzie idealnie dopasowane do Twoich potrzeb, byś mógł cieszyć się zdrowym snem i pełnią sił.
1. STADA Health Report 2022. STADA. Accessed January 29, 2025. https://www.stada.com/media/health-reports/stada-health-report-2022
2. Madrid-Valero JJ, Martínez-Selva JM, Ribeiro do Couto B, Sánchez-Romera JF, Ordoñana JR. Age and gender effects on the prevalence of poor sleep quality in the adult population. Gaceta Sanitaria. 2017;31(1):18-22. doi:10.1016/j.gaceta.2016.05.013
3. K. Pavlova M, Latreille V. Sleep Disorders. The American Journal of Medicine. 2019;132(3):292-299. doi:10.1016/j.amjmed.2018.09.021
4. Salminen AV, Winkelmann J. Restless Legs Syndrome and Other Movement Disorders of Sleep—Treatment Update. Curr Treat Options Neurol. 2018;20(12):55. doi:10.1007/s11940-018-0540-3
5. Bader G, Lavigne G. Sleep bruxism; an overview of an oromandibular sleep movement disorder: REVIEW ARTICLE. Sleep Medicine Reviews. 2000;4(1):27-43. doi:10.1053/smrv.1999.0070
